4 sierpnia Wojciech Ireneusz Sobczyk przedstawi publiczności swój najnowszy wystawienniczy projekt zrealizowany w przestrzeniach Galerii Miejskiej we Wrocławiu. W ramach ekspozycji twórca zaprezentuje instalacyjne prace wykonane w takich technikach artystycznych, jak kolaż, ceramika, tkanina, grafika, wycinanka czy działania audiowizualne.
Tytuł wystawy – Danse macabre – odnosi się do rozwiniętego w późnym średniowieczu i przeżywającego swoją wielką popularność w baroku przedstawienia tańca śmierci. Stanowiło ono przypomnienie o nieuchronności i bezstronności śmierci – równie bezwzględnej wobec chłopstwa, co wobec szlachty. W swoim umoralniającym wydźwięku wyobrażenie to koncentrowało się jednak przede wszystkim na doczesności oraz konieczności jej moralnego przeżycia. W tym alegorycznym wyobrażeniu mieściła się perspektywa bezwzględnej ostateczności, ponieważ taniec przedstawicieli wszystkich stanów społecznych ze szkieletami i toczonymi przez robactwo trupami przerażał samym faktem umierania – ze wszystkimi jego biologicznymi konsekwencjami.
Tytuł ekspozycji jest więc nieco przewrotny. Sobczyk co prawda silnie eksploruje temat śmierci, ale bada go w odniesieniu do pojęcia czasu i następujących w nim przemian. Artysta w swojej najnowszej wystawie odchodzi więc od antropocentrycznej perspektywy. Uwalnia kategorię śmierci od kontekstu jej jednostkowego, subiektywnego przeżywania i sytuuje w szerokim, pozaludzkim uniwersum biologicznych, przyrodniczych oraz kosmicznych procesów – z całą ich stałością i cyklicznością.
Swoją narrację dotyczącą nieustannego obrotu materii we Wszechświecie Sobczyk buduje, nawiązując do takich zjawisk kulturowych, jak sarmatyzm oraz polska sztuka ludowa. Za ich pośrednictwem artysta przedstawia dwa różne fronty myślenia o śmierci i przemijaniu. Twórca sięga więc po wizualny język sarmackich obrzędów pogrzebowych, wpisując go jednak w przyrodniczy oraz kosmologiczny kontekst, W ten sposób niejako separuje on to kulturowe zjawisko od otaczającej je aury ostateczności, która wyrażała się w sarmackim skupieniu na doczesności. Sobczyk odwołuje się również do polskiej sztuki ludowej, która pod względem postrzegania śmierci sytuuje się niejako na drugim biegunie wobec sarmatyzmu. Wykorzystywane przez artystę ludowe motywy zdobnicze i elementy obrzędowe przekazują głęboko zakorzenioną prawdę o zmienności rzeczy oraz cykliczności rządzących światem zdarzeń.
W swoim całościowym wydźwięku wystawa wskazuje więc na integralność tego, co ludzkie i ponadludzkie. Akcentuje też fakt, iż życie (i śmierć) człowieka posiadają swoją ciągłość w procesach zachodzących we Wszechświecie
Ekspozycję można będzie oglądać do 6 września 2023.
Kuratorką ekspozycji jest Katarzyna Zahorska.
Partnerem wystawy jest Galeria LETO.